EPD is een afkorting voor milieuproductverklaring.
De drie letters staan voor de Engelse term Environmental Product Declaration. Een EPD beschrijft bouwmaterialen, bouwproducten of bouwcomponenten op hun milieu-impact op basis van levenscyclus analyses en hun functionele en technische eigenschappen. Deze kwantitatieve, objectieve en geverifieerde informatie heeft betrekking op de gehele levenscyclus van het bouwproduct. Daarom vormen EPD's een belangrijke basis voor het beoordelen van de duurzaamheid van gebouwen.
Het EPD is een Type III milieulabel
Naast de wettelijk verplichte keurmerken voor producten - zoals bijvoorbeeld het CE-label - zijn er diverse vrijwillige milieulabels in drie categorieën, waarbij het EPD wordt toegekend aan het type III milieulabel: In een milieu product verklaring (EPD) worden de wetenschappelijk bepaalde waarden uit de levenscyclusanalyse van een product samengevat en gedocumenteerd volgens een uniform schema. Objectief, neutraal, wetenschappelijk onderbouwd en vooral zonder evaluatie. Dit is precies het verschil tussen type I- en type II-milieukeurmerken. De EPD is geen certificaat. Er worden geen eisen gesteld aan de productkwaliteit, maar aan de kwaliteit en het formaat van de data.
EPD's zijn gebaseerd op de normen ISO 14025 en EN 15804.
Voordat de EPD wordt gepubliceerd, wordt het gecontroleerd en geverifieerd door onafhankelijke derde partijen op volledigheid, plausibiliteit en conformiteit met de normen. EPD's met hun kwantitatieve uitspraken over de milieuprestaties van bouwproducten zijn gericht op vele geadresseerden: planners, architecten, bouwbedrijven, investeerders, facility managers en natuurlijk op bedrijven die betrokken zijn in de waardeketen van grondstof tot gebouw met productie en onderhoud.
Het EPD-programma is gebaseerd op internationale standaarden
ISO 14025 regelt de principes en procedures voor milieulabels van type III, die gekwantificeerde milieu-informatie over de levenscyclus van een product verschaffen. Dit zou vergelijkingen tussen producten met dezelfde functie mogelijk moeten maken. De basis voor de EPD is wederom de levenscyclusanalyse volgens ISO 14040/44.
EN 15804 specificeert de basisregels voor EPD's in de productcategorie bouwproducten. Deze basisregels voor productcategorieën zorgen ervoor dat alle EPD's voor bouwproducten, constructiediensten en bouwprocessen op een uniforme manier worden afgeleid, gepresenteerd en geverifieerd. EN 15804 schept de voorwaarden voor EPD's die geldig zijn in heel Europa.
EPD als belangrijke databasis voor duurzaam bouwen
Als het gaat om duurzaam bouwen, worden gebouwen gewogen en beoordeeld op hun ecologische, economische en sociale aspecten. Dankzij EPD's voor bouwmaterialen, bouwproducten en bouwcomponenten kan het ecologische aspect meegenomen worden in de duurzaamheidsbeoordeling van gebouwen.
EPD's geven informatie over bouwproducten die relevant zijn voor het bouwen van duurzame gebouwen en voor gebouwcertificering. Het gaat vooral om de basisinformatie voor het beoordelen van de ecologische bouwkwaliteit.
De uitgebreide en gedetailleerde levenscyclusanalysegegevens en -informatie in EPD's worden duidelijk samengevat in een uniform formaat op enkele pagina's. Ze vormen de basis voor de beschrijving en beoordeling van constructies om die met een bijzonder lage milieu-impact te identificeren. Hiervoor wordt in een levenscyclusanalyse rekening gehouden met de levenscyclus van het gebouw, de bouwfase, de gebruiksfase met eventuele verbouwingen, de ontmanteling en berging. EPD's laten een groot aantal indicatoren zien. EPD's kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om de bijdrage van bouwproducten aan energie-efficiëntie of aan andere aspecten van het duurzaam beheer van een gebouw aan te tonen.
De internationaal erkende EPD's vormen daarmee een belangrijke pijler in de gebouwcertificeringssystemen.
EPD's maken niet alleen levenscyclusanalyse en beoordeling van gebouwen mogelijk, maar ook integrale planning. Architecten en gespecialiseerde planners kunnen EPD's gebruiken om verschillende componenten, constructiemethoden en opties al in de ontwerpfase met elkaar te vergelijken en zo de ideale combinatie van bouwproducten voor het betreffende gebouw te selecteren.
Architecten, planners, ingenieurs, bouwers, facility managers of auditors - iedereen die geïnteresseerd is, kan de openbaar beschikbare EPD's gebruiken om een overzicht te krijgen van parameters voor levenscyclusanalyse en productgerelateerde milieueffecten.
De EPD presenteert de milieueffecten transparant en neutraal
EPD is het milieulabel dat geschikt is voor alle bouwgerelateerde producten en diensten. Bouwmaterialen, bouwproducten en bouwcomponenten zijn niet per se milieuvriendelijk of schadelijk voor het milieu, omdat het geen eindproducten zijn maar tussenproducten. Hun invloed op het milieu hangt van veel factoren af, omdat de milieueffecten van individuele bouwproducten pas worden bepaald in hun interactie met het gebouw. Zo is het gebruik van een bouwproduct gemaakt van natuurlijke grondstoffen geen garantie voor duurzaamheid. Als het gaat om duurzaam bouwen, is het niet voldoende dat een product positief wordt beoordeeld op één milieuaspect, zoals bijv. het geval is met het type I-milieukeurmerk. Elk product moet holistisch worden bekeken. Om de ecologische dimensie van de duurzaamheid van een gebouw te kunnen bepalen en evalueren, is volledige informatie over alle eigenschappen en milieu-invloeden van de geïnstalleerde producten en hun interacties vereist. EPD's bieden geverifieerde datasets die worden gebruikt om de ecobalans van het gebouw te creëren. Daarom worden de Type III milieuproductverklaringen, d.w.z. EPD's, gebruikt bij het plannen van duurzame gebouwen en bij het evalueren van hun duurzaamheid vanuit ecologisch oogpunt.
Een EPD bevat informatie over de milieu-impact van een product
In plaats van individuele aspecten van een product te evalueren, presenteren EPD's op basis van levenscyclusanalyses alle relevante milieueffecten transparant, onafhankelijk en begrijpelijk, EPD's geven duidelijke informatie over de milieu-invloeden van het product, gebaseerd op de gehele levenscyclus. Er wordt gekeken naar het hele proces - van de winning van grondstoffen via productie, transport en installatie in het gebouw tot het einde van de gebruiksfase met opties voor verwijdering en recycling. EPD's bevatten kwantitatieve productinformatie die is afgeleid van levenscyclusanalyses. Denk hierbij aan uitspraken over het gebruik van energie en hulpbronnen, het ontstaan van afval en uitspraken over de mate waarin een product bijdraagt aan het broeikaseffect, verzuring, eutrofiëring, vernietiging van de ozonlaag en smogvorming.
Een EPD bevat informatie over de functionele en technische eigenschappen van een product
Diverse technische details maken het ook mogelijk om de prestatie van een bouwproduct binnen de gebouwcontext te beoordelen. Deze omvatten Informatie over druksterkte, levensduur of warmte- en geluidsisolatie. Het EPD kan ook bewijs bevatten met betrekking tot het milieu en de gezondheid, zoals over emissiegedrag in binnenlucht.
Een EPD bevat informatie over recyclingbeheer en verwijdering
Een EPD laat ook zien wat er aan het einde van de gebruiksfase van het bouwproduct of zijn componenten zal worden. Of het wordt afgestoten en daarmee de levenscyclus eindigt (cradle to grave), of en in hoeverre het kan worden teruggeplaatst in de productiecyclus (cradle to cradle) en bijdraagt aan hulpbronnenefficiëntie. Dankzij deze duidelijkheid en transparantie kan het langetermijneffect van individuele componenten op het ecosysteem worden berekend.
De meerwaarde van milieuproductverklaringen (EPD's) in één oogopslag:
EPD's staan voor objectiviteit, transparantie en geloofwaardigheid
EPD's brengen wetenschappelijk verantwoorde, kwantitatieve gegevens van levenscyclusanalyses over en geven alle relevante milieueffecten van een bouwproduct op een transparante, onafhankelijke en begrijpelijke manier weer.
EPD's worden geverifieerd door onafhankelijke derde partijen door de gegevens die ze bevatten te controleren op volledigheid, plausibiliteit en conformiteit met normen.
EPD's zijn gebaseerd op internationale normen en worden internationaal erkend.
EPD's zijn openbaar beschikbaar.
EPD's leveren een bijdrage aan duurzaam bouwen
EPD's maken integrale planning mogelijk door informatie te verstrekken voor milieubewuste planning en aankoopbeslissingen bij het bouwen.
EPD's dienen als een belangrijke gegevensbasis voor de ecologische gebouwbeoordeling.
EPD's worden erkend door duurzaamheidscertificeringssystemen voor gebouwen, de zogenaamde certificeringssystemen voor groen bouwen.
EPD's versterken de marktpositie van fabrikanten van bouwproducten
Fabrikanten die EPD's maken voor hun bouwproducten en componenten zijn pioniers als het gaat om duurzaamheid.
EPD's maken het voor fabrikanten gemakkelijker om toegang te krijgen tot openbaar geadverteerde bouwprojecten.
EPD's promoten duurzaamheidsstrategieën in bedrijven
EPD's tonen potentieel voor productoptimalisatie, bijv. hoe het materiaal- en energieverbruik bij de fabricage van producten kan worden verminderd.
EPD's tonen hotspots in de levenscyclus van een product, b.v. met betrekking tot het verhogen van de energie-efficiëntie van een product tijdens de gebruiksfase.
EPD's laten zien hoe processen in het bedrijf kunnen worden geoptimaliseerd, bijv. in termen van logistieke of operationele kosten.
Benieuwd naar de mogelijkheden van EPD's in de NBS besteksystematiek en NBS bouwmaterialen? mail ons! info@nbsbestek.nl